Gerçek

Gerçek ortaya çıkacak mı?

Cuma neşesini severim. Özlem’le de epeydir görüşmüyoruz. Şu oyuna, şu güne alıyorum dedim, 1 dakika içerisinde 'tamam' dedi, 30. dakikada da biletleri almıştım. Öylesi mi böylesi mi diye devam eden, uzun whatsapp yazışmaları beni benden alıyor. Dolayısıyla bu organizasyon bünyeme iyi geldi.

İş çıkışı Zorlu’da buluştuk. İşten tam çıkarken beklenmedik ve ashap bozucu anlar yaşadım. Hemen üstüne Özlemle buluşmak çok iyi oldu, görüşemediğimiz arayı kapatırken bu saçma konuyu düşünmeme fırsat kalmadı. Hele de konu, yavru vatan oldu mu değmeyin keyfimize.

Özlemle Zorlu'da tiyatro akşamı, 8 Şubat 2019, İstanbul

Eately’de yemeğimizi yedikten sonra kahvelerimizi de alıp salona geçtik. Biletleri çok geç almama rağmen yerimiz fena değildi.

Ödüllü Fransız yazar Florian Zeller’in eserinden uyarlanan "Gerçek" (La Vérité) çok güzel bir komedi. Geçtiğimiz Kasım ayında prömiyer yaptı. Talimhane Tiyatrosu ve Zorlu PSM’nin ortak yapımı olan oyunda Levent Üzümcü, Kubilay Tunçer, Neslihan Yeldan ve Özge Özder oynuyor.

Laurence (Neslihan Yeldan) ve Michel (Levent Üzümcü) tek çocuklu parizyen bir çift.
Gerçek, Zorlu PSM, 8 Şubat 2019, İstanbul.

Paris’te yaşayan iş-güç sahibi, modern, biri çocuklu, biri çocuksuz iki evli çifti düşünün. Bunlardan ikisi en iyi arkadaş, ikisi de sevgili olursa ne olur? Yalanla gerçek birbirine güzel karışır. Ana düstur şudur: "Aslında yalan söylemiyoruz, sadece doğruyu anlatmıyoruz.". Temelde dostluk olsa da sonuçta ihanetler söz konusudur ve gerçek er geç ortaya çıkar.

Michel, sevgilisi Alice'in (Özge Özder) muayenehanesinde. Gerçek, Zorlu PSM, 8 Şubat 2019, İstanbul.

Florian Zeller’in metni sizi her aşamada şaşırtmayı başarıyor. Levent Üzümcü çok iyi bir oyuncu, çok eskiden BKM’de tek kişilik bir oyununa gitmiştim, orada da çok beğenmiştim. Sadece keşke bu kadar kilo almasaymış diyebilirim. Kubilay Tunçer’in -evet sihirbazlık da yapan- çabasız oyunculuğu ilgimi çekti; hiç yormuyor, mesajını da güzel veriyor. Özge Özder’i daha iyi beklerdim, heyecanlı gibiydi. Neslihan Yeldan’ı ondan daha iyi buldum. Bu oyunu erkek oyuncular sırtlanmış belli ki.

Michel, en yakın arkadaşı Paul'ün (Kubilay Tunçer) kendisini teniste yenmesine izin veriyor, çünkü Paul'ün karısı Alice ile birlikte olduğundan suçluluk duyuyor. Gerçek, Zorlu PSM, 8 Şubat 2019, İstanbul. 

Dekorları çok beğendim. Ayrıca teknik açıdan modern sahnelerin hali bir başka. Mehmet Ergen de oyunları tüm dünyada merakla beklenen Florian Zeller'in metnini, güzel uyarlamış ve yönetmiş.

Michel, sonunda karısına itiraf ediyor ama acaba karısı masum mu? Gerçek, Zorlu PSM, 8 Şubat 2019, İstanbul.

Fransız ekolünden bir oyun olması nedeniyle şunu belirtmek gerekir ki; Fransız toplumu cinsellik konusunda çok açıktır, metres ilişkisi de epey yaygındır. Özellikle belirli yaşın üzerindeki evli Fransız hanımlar, eşlerinin hayatında kendilerinden daha genç bir hanım olduğundan çoğu zaman haberdardır ama evli kalırlar. Bir kısmı eşlerinin metreslerinin kim olduğunu da bilir, hatta aynı arkadaş grubundan bile olabilirler. Bu hanımların kendileri de benzer ilişkiler içinde olabilirler, dolayısıyla kin gütmeye gerek ve ödeşmede de hiçbir sorun yoktur.

Michel ve Alice, şehir dışında bir oteldeler ama akılları eşlerinde. Gerçek, Zorlu PSM, 8 Şubat 2019, İstanbul.

‘Metres’ (maîtresse) de Fransızca kökenli bir sözcüktür. Bu konuda yapılmış epeyce Fransız yapımı film vardır, başrollerinde Gerard Depardieu sıkça bulunur. Kısaca Fransızlar değişiktir; evlilikte sadakatsizliği, mesleki deformasyon olarak görürler, bu konuda dürüstlüğe gerek yoktur (hatta dürüstlüğü kırıcı bulurlar). Dolayısıyla da boşanmazlar, tam tersi bunu evliliğin sürdürülebilirliğinde araç olarak kullanırlar. İlginç kültür. Bizim kültürümüze ya da anglo-sakson dünyası dahil birçok kültüre bu asla uymaz. Bu kültürü merak edenler, İngiliz Daily Mail’de yayımlanmış, Fransız biriyle evlenen İngiliz bir kadının başından geçenleri anlattığı yazıya göz atabilirler.

Oyun sonunda selam ve alkış. Gerçek, Zorlu PSM, 8 Şubat 2019, İstanbul.

Ezcümle ülkemiz gündeminin de en önemli araçlarından "algı yönetimi"nin "sosyal" örneklerini bolca barındıran Gerçek’i izlemenizi tavsiye ederim. İçi boş bir aldatma komedisi değil. Bu Fransız oyununa gidecek olanlar, oyunu Fransız toplumunun yukarıda bahsettiğim altyapısını bilerek izlerse, oyun yerini çok daha iyi bulacaktır.

Oyunun yazarı Florian Zeller’in de içine doğduğu toplumun 'gerçek'lerini, tüm çıplaklığı ve komik yönleriyle sunduğu kesin. O zaman Fransızca bitirelim: C’est la vie, c’est la vérité!

Özgün Adı: La Vérité (Orijinal Prömiyer: Paris, 2011)
Yazan: Florian Zeller
Çeviren: Kerem Ayan
Uyarlayan ve Yöneten: Mehmet Ergen 
Dekor: David Woodhead
Prömiyer: 28 Kasım 2018, Zorlu PSM, İstanbul