İsa, Sambadrom, Selaron

Rio'nun simgelerinden Kurtarıcı İsa Heykeli. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Ertesi sabah tropik meyveli sıkı bir kahvaltının ardından Corcovado’ya çıkmak için yola koyulduk. Corcovado Tepesinde dünyanın yeni 7 harikasından olan meşhur İsa heykeli var.

Copacabana'da otel kahvaltısı. Gerçek bir papaya hastasıyım, meyveyle pek aram yok ama bu başka.
8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Önce Corcovado’dan başlıyorum. Portekizce’de kambur anlamına geliyor, adını şeklinden almış. Corcovado, Tijuca yağmur ormanının bir parçası. Tijuca ise dünyada bir şehir sınırları içindeki en büyük orman. Bu Cariocalar (Riolular) çok şanslı.

Corcovado öncesi taklitçi zihniyet. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Corcovado Tepesine tramvayla çıkılıyor. Biletleri alıp atlıyoruz tram’a. Tırım tırım çıkıyoruz. Tabii orman çok sık ve ağaçlara değe değe çıkıyoruz. Tram’a yakın olanlar ağırlıklı kahve bitkisiymiş.

Corcovado için hazırız. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Gelelim Kurtarıcı İsa, Christ the Reedemer’a ya da Portekizce Cristo Redentor’a. Heykelin kaidesi 1922’de yerleştirilmiş ve yapımı 1931’e kadar sürmüş. Uzun sürmesinin nedeni devlet tarafından değil, kilisenin öncülüğünde toparlanan özel fonlar ile yapılmış olması.

Heykelin genel konumunu görelim diye koydum. Rio zaten olağanüstü bir coğrafyaya kurulmuş. İsa da mükemmel konumda.

1922’de kaidenin yerleştirilmesi sonrasında bir yarışma açılmış ve Brezilyalı mühendis Heitor da Silva Costa’nın eskiz önerisi kabul edilmiş. Bu ilk eskizde İsa'nın sağ elinde haç, sol elinde de dünyayı tutması planlanmış. Ancak sonra bir başka Brezilyalı sanatçı Carlos Oswald’ın katılımıyla İsa’nın kollarının açık şekilde tasarlanmasına karar verilmiş.

Corcovado Tramvayında. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

İsa’nın başı ve elleri -ki bence en anlamlı ve mükemmel tasarlanmış bölümü heykelin yüzü- Fransız heykeltıraş Paul Landowski’ye emanet edilmiş. Çok doğru olmuş bir Fransız’a yaptırılması, adamlar bu konuda dünyadaki gerçek icracılar çünkü. Sonunda imalat 1926’da başamış ve 1931’de heykel kaidenin üzerine yerleştirilmiş. O günden beri de Rio de Janeiro’nun simgesi olmuş. Heykelin 75. yılı olan 2006’da alt kısmına bir şapel kondurulmuş. Hıristiyanlar açısından her anlamda hoş bir yer.

Heykel 30 metre, açık kollarıysa 28 metre uzunluğunda ve dünyanın en büyük art-deco heykeli.

Corcovado Tepesine doğru yol alırken şehrin manzarası. Adeta bulut örtüsü çekiliyor üzerimize.
8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Hava bayağı kapalı, acaba zirveye vardığımızda bulutlardan heykeli görebilecek miyiz diye düşünüyoruz.

Vay, Türk bayrağı da İsa Tepesine çıkmış, güzel fotograf. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Heykel için seçilen konum mükemmel. Tam karşısında Şeker Tepesi.

İsa bulutların üzerine çıkmış, ben hala oyun peşinde.
8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Şehir ayaklarınızın altında. Normalde altında ama aşağıdaki fotografta görüldüğü üzere, biz bulutların içinde bir günde İsa'dayız.

Aşağısı zifiri gri, bir şey görünmüyor. Başıma samba tacı takmışım gibi olmuş bir de.
8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Hele bir de açık havada denk gelirseniz tepeye çıkılan yol da manzaradar olacaktır. Bize öyle denk gelmedi.

Oyunlar, halkalar, İsa artık kusura bakma. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Herkes bulutların açılmasını ve heykelle açık bir kare yakalamayı bekliyordu.

Kurtarıcı İsa ile. Ne gülüyorsunuz bu kadar anlamadım ki? Pür neşe. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Heykelin bilhassa yüzünü ve bakışlarını çok beğendim, başının hafif öne ve yana eğimi filan belli ki ince ince düşünülmüş. Sonuçta da karşımıza bilge, kapsayıcı ve kucaklayıcı bir tablo çıkmış.

Açık bir havada görüntü budur.

Dönerken bulutlar biraz dağıldı da bir iki açık fotograf çektik.

Uçtu uçtu. Kurtarıcı İsa Heykeli, 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Hoplamalar, zıplamalar. Bu da benim kapsayıcılığım olarak kayda geçsin ama ne yapayım...

Kurtarıcı İsa Heykeline nispet. Kısmet. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Ebru da o kadar etkilendi ki heykelden, şapka çıkarıyor...

Kurtarıcı İsa Heykeline veda. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Corcovado’dan iniş tramvayına binmeden az önce sokak sanatçılarından güzel birkaç resim aldık, çok renkli, neşeli çalışmalar vardı.

Corcovado, 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Son Corcovado karesi, yerel bir sanatçıdan aldığım tablolar rulo halinde elimde.

İsa aşkına Corcovado Tepesine bu tramvayla çıktık. Hoşçakal Kurtarıcı İsa. Allah kurtarsın. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro. 

Buradan ana caddeye döndüğümüzde önümüzden bir sokak satıcısı geçiyordu. Çok şirin bir şey satıyor, bu ne dedik, adam atmaya başladı elindeki nesneyi (petecaymış), elini raket gibi kullanarak.

Brezilya renklerinden peteca. Çok eğlenceli, denk gelirseniz alın.

Ondan da birer peteca aldık. Peteca, badminton topunun daha genişçesi gibi ve elde imal ediliyor. Raketsiz elle oynuyorsunuz. Maksat yere düşürmeden top döndürmek. Bayağı eğlenceli. Bu oyun Brezilya’nın tarihi kadar eskiymiş. Plajdaki voleybol sahalarında da oynuyorlar.

İyi doyduk. Nusret gel şurayı bir incele bence. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Öğlen oldu, acıktık. Tabii bu Latin dünyasının etleri meşhur. Copacabana’da güzel bir restorana gittik. Bu tip et restoranlarına churrascaria deniyor. Adı Carretao Lido, açık büfe salataları ve et-tavuk çok lezzetliydi. Dekorasyonu da retro bir tarzdı, binası zaten oldukça eski. Ben restoranın logosunu çok sevdim. Epey bir Carioca da öğle yemeği yiyordu, demek çok da turistik bir yer değil.

Carretao Lido'da egzantrik haller. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Dev şişleri masadaki delikli tabaklara ya da tabağınıza dikip, etin neresinden istiyorsanız orasından keserek ikram ediyorlar. Önünüze bir tarafı yeşil, diğer tarafı kırmızı kartlar veriyorlar. Doyduysanız kırmızı tarafı, yok ben daha yerim diyorsanız yeşil tarafı üste gelecek şekilde kartları tabağınızın yanına konumlandırıyorsunuz.

Rio Karnavalının en renkli anlarının yaşandığı ve samba okullarının geçit törenin binlerce insan tarafından izlendiği Sambadromdayız (Portekizce Sambodromo). 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Yemekten sonra Sambadroma geçtik. Burası Rio Karnavalında samba okullarının hünerlerini sergilediği törenin yapıldığı ve izleyiciler için karşılıklı tribünleri olan mekan. Aynı zamanda etrafında samba okulları bulunuyor. Burada Brezilya’nın en büyük samba okulu Grande Rio’yu gezip bilgi alacağız.

Karnaval deneyimi için Academicos do Grande Rio'dayız.

Grande Rio’nun sempatik yetkilisi Cecilia bizi kapıda karşıladı ve okulu gezdirdi.

Rio Grande samba okulunun bu yılki karnavalda kullandığı dekorlardan örnekler. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Rio Karnavalı, her yıl Paskalya öncesi (Şubat-Mart aylarına tekabül ediyor) Hıristiyanların 40 günlük perhizinden önceki dört gün boyunca kutlanıyor. Yani tövbe edip dünyevi zevklerden kaçınma döneminden önceki son büyük parti gibi düşünebiliriz. Parti de ne parti ama!

Bu yılki karnavalda Rio Grande samba okulunun kullandığı arabalardan birinin parçası. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Sambadromdan başlamak gerekirse, “Saatlerce süren Rio Karnavalı sadece 800 metrelik bu pistte mi cereyan ediyormuş?!” diyorsunuz görünce. Evet, her yıl milyonlarca insanın katıldığı dünyanın bu en ünlü festivalinin en önemli olayı olan geçit töreni 800 metrelik bu alanda gerçekleşiyor.

Bu yılki geçit töreninde Rio Grande samba okulunun kullandığı arabanın parçası. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Okulun içini dolaştıktan sonra samba ve okulun tarihini anlatan kısa bir belgesel izledik ve güzel bilgiler aldık.

Karnaval kostümlerinden örnekler. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Geçit töreninde (İngilizce samba parade, Portekizcede desfile diyorlar, yani defile) en iyi samba okulları yarışıyor ve jüri, 10 kriter çerçevesinde o yılın kazananını seçiyor.

Bahialı kadın kostümü. Okullar Karnavalda bu kategoriden de puan alıyorlar. Bunlar tören alayının orta ya da son bölümlerinde yer alan yaşça daha büyük kadınlarmış. Esasen Brezilya'nın Bahialı köleleri onuruna oluşturulan bir grupmuş. Hep bu şekilde kabarık etekli olurmuş bunların kostümleri. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Öğrendik ki epey kriter var ve olay, öyle televizyondan görünen şaşa, renkler, kostümler, kıvrak dansçılar değil. Okullar, bu geçit törenine aylar süren hazırlıkla çıkıyorlar. Toplam 12 samba okulu var ve her birinin geçit törenindeki süresi 1 saat 15 dakika.

Rio Grande samba okulunun kostüm tasarımları, bir karnaval için onlarca farklı kostüm çiziliyor.
8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Grande Rio’nun toplam 3.200 öğrencisi varmış ve öğrenciler birbiriyle yarışıyormuş o yıl karnavala çıkmak konusunda. Hatta bizim gibi işi gücü olan ama bu işe çok meraklı olanlar, geçit törenine çıkmak için üzerine para veriyorlarmış, hatta kostümlerinin parasını dahi kendileri karşılayabiliyorlarmış.

Kostüm tasarımı, bayıldım bu oranj soslu kostüme.

Cecilia’ya “Karnaval size kaç papele patlıyor?” diye sordum. Bir karnaval okula 11-14 milyon reale mal oluyormuş. 3 ila 4 milyon dolares ediyor. Büyük para.

Rio Grande samba okulunda sergilenen kostümlerden biri. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Bir samba okulu için geçit töreninin en mühim kısımlarından biri ana sergi arabası. Okullar bu arabaların estetiği, yaratıcılığı ve süslemelerinden puan alıyorlar. Bu arabaların üzerinde ünlüler, milli sporcular o samba okulunun kostümleri ile yer alıyor ve o okulun jüriden puan toplaması için yardımcı oluyor.

Rio Karnavalında geçit töreni ve temsili aslan konseptli bir araba.

Samba okulları, sonraki yılki karnavalda sunacakları temaya karar verir vermez, bu arabaların tasarımına -neredeyse karnaval biter bitmez- başlıyorlar. Dekorlar, kostümler ve koreografi bu tasarım etrafında belirleniyor.

Şubatta Karnaval bitti, tüm yıl yan gelip yatmak yok. Okulların karnaval takvimi yıla yayılıyor.
8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Kostümler çok ağır. Zaten o nedenle bazı alengirli ve çok ağır kostümleri erkeklere ya da trans bireylere giydiriyorlar.

Ağır kostümleri erkeklere giydiriyorlarmış.

Kostümleri yakından inceleyince, bir samba okulunun 800 metreyi 1 saat 15 dakikada almasına şaşırmamalı zira üzerlerindeki o yükle bir sağa bir sola, yani bir ileri iki geri ancak bitiriyorlar 800 metreyi.

Kostüm ve koreografi çok önemli bu işte.

Samba okuluna gelip de mini bir samba deneyimi yaşamadan olmaz diyoruz ve kostüm odasına dalıyoruz.

Academicos do Grande Rio, okulun armasının önünde. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Çok eğlenceli! Benim kıyafeti sempatik mi sempatik bu Carioca seçti, elleriyle de giydirdi.

Çok eğlendim. Beyin kostümü beynimi yedi yalnız, onu belirteyim. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Okul çıkışı sambaya bakışım epey değişti diyebilirim. Öyle çal oyna bir durum yok, ciddi efor, emek söz konusu. Karşılığı da her yıl Brezilya’ya milyonlarca yerli-yabancı turist ve ülke tanıtımı olarak dönüyor.

Bu öyle misket, erik dalına benzemez yalnız. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Gel bir de böyle poz verelim dedi, derhal kanki dedim. Çok cana yakınlar...

Rio Grande okulunda karnaval deneyimi. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Dolu dolu geçen bu karnaval deneyiminin ardından soluğu Lapa merkezde alıyoruz.

Selaron Merdivenleri. Sanatçı Jorge Selaron, merdivenlerde Brezilya bayrağının, yan dekorlarda ise ana vatanı Şili bayrağının renklerini tercih etmiş. Merdivenlerin sonu Santa Teresa'ya çıkıyor. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Herkesin “sakın en sonuna çıkmayın, mahalleli hiç misafirperver değil, hatta ölüm tehlikesi var” dediği Escadaria Selaron’a (Selaron Merdivenleri) gidiyoruz.

Selaron Merdivenlerindeyiz. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Burası Şilili seramik sanatçısı Jorge Selaron’un evinin olduğu yer. Selaron 1990’da kendi kapısının girişini güzelleştirmek amacıyla küçük bir seramik mozaik yapıyor. Bunu gören ve beğenen yan komşusu “Jorge, şu seramikleri benim kapıya kadar uzatsana kardeş” diyor. Öyle öyle 250 basamaklı merdiven bu hale geliyor.

Hacivatım ve Karagözüm merhabalar. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Merdivenler o kadar meşhur oluyor ki dünyanın dört bir tarafından seramik hediye ediliyor Selaron’a.

Güney Afrika seramiği süper, üstteki güzelim çiçeğin adı protea.

Şu an merdivenlerde 60 ayrı ülkeden 2000’den fazla seramik olduğu belirtiliyor.

Selaron Merdivenlerinde iki turistle bi fotograf çekineyim dedim. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Selaron’un “ben ölene kadar sürecek” dediği bu güzel proje, ne yazık ki 2013 yılında, Selaron'un merdivenlerde ölü bulunmasıyla sona eriyor. Mahalleli mi öldürüyor yoksa intihar mı tam anlaşılamıyor. Adamcağız ölüyor ama burası şehrin turistik noktalarından biri olmaya devam ediyor. Ölmeseydi keşke, üzüldüm bayağı.

Selaron, sen Brezilya'yı seviyorsun, ben de seni seviyorum. 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Merdivenlerin hemen yan tarafında eğlenceli bir sokak konseri vardı. Ey Riolular, çok sevdim sizi, hayat bize güzel anlayışına devam Riolular! Obrigado Riolular!

Civardaki duvar resimleri de görülmeye değerdi.

2014 Brezilya Dünya Kupası fonunda Ebru. 8 Nisan 2018, Lapa, Rio de Janeiro.

Yaratıcı... Alt dekor Lapa su kemerleri. Üstte de müzikal bir tema söz konusu. Rio'nun duvar resimleri de müzik soslu, çok sevdim.

Lapa, 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Müzik olmadan asla, çevir fıçı fıçı...

Lapa sokaklarında, 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Yine fonda Lapa su kemerleri ve hoş bir ekip. Çoğunun suratı asık, müzik işi ciddiye alınır tabii.

Lapa'da enfes duvar resimleri, 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.

Şu Dali’nin bıyığını bir çekelim bulmuşken. Ya Dali Dali nasıl yedin sen o tavşanını pişirip, gerçi pişiren senden deli karın Gala’ydı di mi pardon minişim.

Dali'yi rahatsız ederken, 8 Nisan 2018, Rio de Janeiro.